Wśród zabytków naszego kraju szczególne miejsce zajmują obiekty rezydencjonalne, na które składają się zamki, pałace i dwory. Przez wieki budowle te stanowiły siedziby królów, możnowładców i szlachty, stanowiąc najwybitniejsze realizacje architektoniczne swych czasów, odzwierciedlające status społeczny i zamożność ich właścicieli. Stąd zabytki te cechuje monumentalizm, bogactwo szaty architektonicznej, wystroju i wyposażenia wnętrz. Mimo olbrzymich zniszczeń spowodowanych wojnami i przemianami społecznymi XX wieku, do dziś stanowią ważny element naszego architektonicznego dziedzictwa, a niektóre z nich, jak Zamek Królewski na Wawelu czy królewskie rezydencje w Warszawie, należą do wyznaczników naszej narodowej tożsamości.

Wystawa „Zamki, pałace i dwory w Polce” ukazuje – zawarte w albumach i bogato ilustrowanej literaturze przedmiotu – wizerunki zabytkowych rezydencji, od średniowiecznych zamków po dziewiętnastowieczne dwory szlacheckie, m.in.: gotycki zamek krzyżacki w Malborku, renesansowy zamek w Krasiczynie na Podkarpaciu, czy malowniczy dziewiętnastowieczny zamek w Mosznej na Opolszczyźnie, cechujący się rozbudowaną bryłą z wieloma wieżami. Obok monumentalnych zamków i pałaców prezentujemy także skromne, aczkolwiek urokliwie dwory szlacheckie, będące jednym z najbardziej charakterystycznych elementów kulturowego krajobrazu Polski.

Ukazane na wystawie piękno i różnorodność zabytkowych rezydencji jest także – w zamyśle autorów – inspiracją dla wakacyjnych podróży naszych czytelników.