Z przyjemnością przeczytałam ten bedeker wydany przez reaktywowane w 1995 roku Towarzystwo Przyjaciół Pragi. Przyznam, że przewodniki, przynosząc nam użyteczną wiedzę, bywają często … nudnawe. To absolutnie nie dotyczy niniejszej publikacji! Panie Ciastek i Rymkiewicz piszą ładnym językiem, tworzą ciekawą narrację.

Jak głosi napis na stronie tytułowej, okazją do wydania książki było 400-lecie stołeczności Warszawy (w 1996 r.) i 350-ta rocznica nadania Pradze praw miejskich (obchodzona w 1998 r.).

Autorki zaczynają od historii Pragi, od dziejów najstarszych (gród z X-XI wieku
na obszarze dzisiejszego Bródna) do współczesności (dane liczbowe z 1994 r.). Istotną datą dla Pragi jest 10 lutego 1648 r., kiedy to formalny założyciel miasta, biskup kamieniecki Michał Działyński, otrzymał od króla Władysława IV przywilej miejski i herb Pragi. Przełomowe znaczenie miało uchwalone przez Sejm Wielki Prawo o Miastach z 21 kwietnia 1791 r., które włączało Pragę do Warszawy czyli Praga została też stolicą.

Ciekawe są dane statystyczne z pierwszego spisu ludności, który objął prawobrzeżną Warszawę (1787 r.). Tragiczna, bestialska rzeź Pragi przez rosyjskiego generała Suworowa spowodowała spadek liczby mieszkańców o 58%, a straty w zabudowaniach o 50%. Bogaty w wydarzenia natury gospodarczej jest wiek XIX. Wspomnę tylko o powstaniu i rozwoju kolejnictwa, oddaniu dwóch dworców kolejowych: Petersburski (dziś Wileński; 1862) i Terespolski (obecnie Wschodni; 1867).

Zanim Autorki zaproszą czytelników do zwiedzania Pragi, przedstawiają krótki rozdział „Praga w literaturze”. Jest tu wzmianka o „Potopie” Sienkiewicza, prozie Poli Gojawiczyńskiej i Tadeusza Borowskiego, wierszach Gałczyńskiego, Syrokomli, Słonimskiego i Białoszewskiego. Ale przede wszystkim nie mogło zabraknąć arcypraskiego Stefana Wiecheckiego, czyli popularnego Wiecha!

Książka prezentuje najciekawsze praskie obiekty: katedrę św. Floriana, bazylikę Najświętszego Serca Jezusowego, kościół Matki Boskiej Loretańskiej, cerkiew św. Magdaleny, komorę wodną, VIII LO im. Władysława IV, ZOO i Park Praski. Przedstawia wybrane ulice i kamienice, a także praskie fabryki.

Całość wieńczy kalendarium historyczne z najważniejszymi datami, wykaz zabytków oraz tablice z kolorowymi fotografiami najważniejszych obiektów. Ta niedużych rozmiarów książeczka powinna znaleźć się w każdej warszawskiej bibliotece szkolnej. Polecam ją także dorosłym mieszkańcom Warszawy, nie tylko prawobrzeżnej. Znajdą tu dużo informacji o swoim mieście podanych w sposób prosty i ciekawy!

Jolanta Przybylska