Zapraszamy do wysłuchania podcastu Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej imienia Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie.
Dzień dobry wita się z państwem Agnieszka W Krainie Opowieści. Ręka w górę kto z Państwa lubi kryminały? Ja muszę przyznać, że książki kryminalne i detektywistyczne są moim ulubionym gatunkiem literackim i ogromnie je sobie cenię. Okazuje się jednak, że nie tylko ja. Dlatego, że także badacze literatury twierdzą że to znakomity sposób do tego by nie tylko doskonale się rozerwać.
Ale też, żeby trenować wyobraźnię, logiczne myślenie, a także ćwiczyć intelekt, dlatego że chcąc wyprzedzić autora w rozwiązaniu zagadki uruchamiamy swoje zdolności dedukcyjne, co rozwija nam, co przyczynia się do rozwijania krytycznego myślenia. Czy warto więc podsuwać dzieciom dostosowane do ich wieku książki kryminalne?
Jak najbardziej uważam, że to świetna zachęta do czytania, ponieważ one naprawdę mocno wciągają. Czytelnicy chcą wyprzedzić detektywa a może przechytrzyć cały system i dlatego z radością czytają dalej. Dzięki temu nawet dzieci, które niespecjalnie lubią czytać, mogą dać się wciągnąć i uwieść takiej wspaniałej historii. Ważne jest jednak, żeby dostosowywać polecane książki do wieku dzieci i do ich preferencji możliwości, dlatego dzisiaj opowiem państwu o książkach, o książkach kryminalnych, które możecie podsuwać swoim uczniom swoim dzieciom tak do trzeciej czwartej klasy szkoły podstawowej. Mam nadzieję, że to zestawienie będzie wam pomocne i zachęci także was do sięgnięcia po te świetne pozycje. Pierwszą serią o której chciałam Państwu opowiedzieć, którą odkryłam stosunkowo niedawno, jest seria Tomasza Duszyńskiego “7 Prac Detektywa Ząbka”.
Myślę, że jest to taka seria, taki cykl książek który możemy i nawet powinniśmy czytać razem z dzieckiem i myślę, że możemy już to robić od czwartego piątego roku życia. Detektyw Ząbek – najlepszy detektyw w Magicznym Jorku, przepięknie też zilustrowany w tej książce, bo ona ma wspaniałe ilustracje to taki prawdziwy detektyw w prochowcu w kapeluszu, który rozwiązuje całkiem nietuzinkowe zagadki, bo dowiaduje się na przykład jak to możliwe, że na jakiejś łące pojawiły się, a właściwie jak to się stało, że zniknęły wszystkie żaby.
Jak to możliwe, że tam będzie się działa jakaś trudna sytuacja, mianowicie łąka zostanie zniszczona. Czy Detektyw Ząbek temu zapobiegnie, czy dzięki tej sytuacji czytelnicy dowiedzą się, że wszyscy jesteśmy ważni i każdy powinien mieć swoje miejsce a mogę państwu zaspoilerować, że tak. Ale to nie jedyne tematy, które są poruszone w tej w fantastycznej serii w tym świetnym cyklu.
Dzieci też dowiedzą się tam o tym, jak ważne jest to, żeby dbać o zdrowie, żeby się gimnastykować i poznają wiele innych tematów. Myślę, że ta książka jest bardzo atrakcyjna, ponieważ ma bogate, przepięknie kolorowe ilustracje.
Niemniej nie jest to książka, którą dziecko, które stawia swoje pierwsze kroki w czytaniu, mogłoby czytać samodzielnie. Dlatego, że nie sprzyja temu druk. Druk jest dość gęsty i nadrukowany na kolorowych stronach i to jest niełatwe, jeżeli ktoś stawia swoje pierwsze kroki w czytaniu. Za to jest to doskonała seria do czytania wspólnego. Do tego, żeby zarówno rodzice, jak i dziecko fantastycznie bawili się przy lekturze. Świetną książką do tego, żeby dzieci zaczęły czytać same i wciągnęły się w akcję kryminalną jest książka z serii “Poczytaj ze mną” wydawnictwa Egmont, która ma w podtytule, w takiej nazwie serii słowo “kryminały”. I w tej serii moją ulubioną częścią są “Różowe babeczki” jest to historia znikania pewnych obiektów słodkich słodkości i tego kto się za tym krył. Oczywiście jest tam nie tylko wartość detektywistyczna, ale też całkiem niezły przekaz moralny i to jest książka, po którą mogą sięgnąć sami i sami ją przeczytać. Młodzi czytelnicy nie będą mieli problemu, bo one są w taki sposób zbudowane, żeby dziecko mogło samo składać litery i wprawiać się w czytaniu. Taką też serią być, może nie ona nie jest dedykowana temu,żeby dzieci uczyły się czytać, ale jest znakomita dla początkujących czytelników w zupełnie różnym wieku. To jest też świetna seria dla dzieci, które uczą się czytać po polsku bo są uczniami albo dziećmi po prostu, obcojęzycznymi, to jest doskonale znana nam wszystkim, nie tylko bibliotekarzom, ale też rodzicom, seria “Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai”. Tam mamy wszystkie zalety książek, które dzieci mogą czytać samodzielnie, mianowicie duże litery, przepiękne światło na stronie, fantastyczny kolor stron, dobry kontrast. Dzieci bardzo chętnie po to sięgają i też mogą się rozwijać czytając coraz lepiej i coraz więcej. “Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai ma też taką ogromną zaletę, że jest to literatura skandynawska.
A Skandynawowie nie wahają się poruszać , trudnych tematów, więc młodzież, a właściwie dzieci, mogą przeczytać książki, które mówią o bardzo wielu zagadnieniach, które pokazują też taką niejednoznaczność moralną czasami i pozwalają nam podyskutować o tym, co się tam dzieje, jak to powinno zostać rozwiązane czy lasce i maja powinni postąpić tak a nie inaczej. Więc książki są świetne.
Przy czym dla jednych jest to akurat atut, dla innych nie, ale dla bardzo wielu dzieci jest to atut – te książki też są bardzo powtarzalne. Właściwie jak przeczytamy 5 czy 6 tytułów to tak jakbyśmy przeczytali całą serię. Bardzo wiele dzieci to po prostu uwielbia. Czuje bezpieczeństwo, czuje spokój mogąc obcować z treściami które są dla nich przewidywalne.
Ale to też jest troszeczkę złudne. Dlatego, że czasami jest to wydaje nam się to przewidywalne i że właściwie już wiemy kto jest złym, czarnym charakterem w danej powieści, ale to też może nas niejednokrotnie zaskoczyć.I dzieciaki, z mojego doświadczenia wynika, że bardzo lubią taki aspekt sprawy. A gdy już nasi czytelnicy rozsmakują się w kryminałach norweskich skandynawskich warto podsunąć im inną serię może ciuteńkę mniej znaną niż “Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai”, ale moim zdaniem równie wartościową, a szczerze powiedziawszy w moim rankingu nawet nawet fajniejszą i wyżej posadowioną niż “Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai” to jest seria “Operacja”, a właściwie seria “Agencja Detektywistyczna numer 2”, w której każda książka zaczyna się od słowa “Operacja”, na przykład “Operacja bałwan”.
Jest to norweska seria, norweski cykl napisany przez bardzo znanego norweskiego pisarza Jorga Lier Horsta, w której dwoje głównych bohaterów rozwiązuje zagadki kryminalne. Przy czym seria “Operacja” jest też przepięknie zilustrowana, jest bardzo barwna, czym różni się od takiej bardzo surowej serii “Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai”, surowej ilustracyjnie. Świetnym atutem tej serii jest też to, że w książkach z tej serii dużego formatu są też zagadki dla czytelników, które mogą rozwiązywać w trakcie lektury. Mi się bardzo podoba ta seria i bardzo Państwu serdecznie polecam! Kiedy mówimy o kryminałach norweskich i o seriach związanych ze Skandynawią to nie sposób ominąć fenomenalnego cyklu, moim zdaniem, “Klub Przyjaciół Planety”.
To jest seria, właściwie na razie są 2 tomy, mam nadzieję że będzie więcej, która pod pretekstem zagadek kryminalnych, zagadek detektywistycznych pokazuje ważne tematy związane z ekologią, między innymi spuszczanie do rzek toksycznych odpadów albo nielegalne składowanie śmieci i wpływ na środowisko tych zjawisk. Mamy tam trójkę wspaniałych, sympatycznych detektywów, małą wioskę w Norwegii i mnóstwo interesujących wątków, między innymi tych o których wspomniałam, ekologicznych.
Ja bardzo lubię tę serię! Ona jest naprawdę świetna! Bo muszę Państwu zdradzić, że szczególnie cenne są dla mnie książki, które oprócz tego, że wspaniale się przy nich bawię – to też mogę się czegoś nauczyć. I w segmencie książek detektywistycznych dla dzieci i młodzieży jest bardzo wiele pozycji które łączą te dwa aspekty naukę i zabawę. między innymi taką serią jest są “Detektywi z Tajemniczej 5”, co jest z kolei polska seria kryminalna, w której Anka i Piotrek i Jaga oraz ich szczur Sherlock rozwiązują rozmaite zagadki a przy okazji bardzo dużo dowiadują się o sztuce i o historii. Pod tym względem niesamowitą książką, to już jest seria tylko pojedyncza książka, jest książka popularnonaukowa “Złoty pociąg i inne największe zagadki historii sztuki w Polsce”, w której detektywka Fiszka, właśnie pani detektyw, rozwiązuje zagadki dotyczące różnych dzieł sztuki. Między innymi mówi o tym, co się mogło zdarzyć ze złotym pociągiem, jakie są zagadki związane z damą z gronostajem, skąd wziął się delfinek w Wiśle, jak rozpoznać Nikifory fałszywki, co to w ogóle są Nikifory. Te wszystkie zagadki, właśnie rozwiązywane przez detektywkę Fiszkę tak naprawdę pozwalają dzieciom zdobyć ogrom wiedzy. I myślę, że nie tylko dzieciom. Myślę, że niejeden z nas by się dużo z tej książki mógł dowiedzieć. Ja czułam się bardzo wzbogacona.
Ta książka ma też duży format, jest przepięknie ilustrowana, bardzo bogato i myślę, że to jest doskonały też pomysł na prezent.
Bardzo lubię też komiksy, które mówią o detektywach i detektywkach i w tym segmencie dla trochę starszych, o którym opowiem następnym razem, jest tych książek trochę więcej. Ale także w tych książkach dla najmłodszych możemy znaleźć powieści graficzne, komiksy mówiące o detektywach, którzy też mogą nas dużo nauczyć. Taką serią jest na przykład “Detektyw Wróbel”, gdzie mamy uroczych ptasich bohaterów rozwiązujących rozmaite zagadki nie tylko kryminalne, nie tylko ekonomiczne, ale także społeczne. Ja już nie mogę się doczekać, bo niebawem pojawi się trzeci tom “Detektywa Wróbla”. Na razie mamy tylko dwa i z zapowiedzi widzę, że będzie on mówił o tym o temacie emigracji i ogólnie o emigrantach i myślę, że to może być znakomity też przyczynek do rozmowy. Przy czym ilustracje są przeurocze, bohaterowie przesympatyczni i dzieciaki same, ale nie tylko, także w naszej asyście, bardzo chętnie sięgają po te książki. Cykl, który podbił serca moich czytelników, w moim otoczeniu, moich zaprzyjaźnionych dzieci i moich byłych uczniów – to cykl “Walenty i Spółka. Kryminał dietetyczny”. Składa się na niego 7 tomów, które mówią o rozmaitych zagadnieniach, a łączą ich ci sami bohaterowie – Walenty Węglowodan, Wera Woda, Tęgomir Tłuszcz, Balbina Białko i jej mąż Błażej, i mój ukochany Ziemniak, a także inni bohaterowie.
Te wszystkie wspaniałe postacie poznają sekrety zdrowego odżywiania, piramidy żywienia, zwyczajów żywieniowych w różnych krajach świata. Poznają też ciekawe fakty z historii jedzenia, ale także manipulacje, jakie stosują wielkie koncerny, żeby zachęcić nas do kupna na przykład witamin albo słodyczy. Poznają też wartość uprawiania sportu. No i mamy też tam świetny wątek miłosny, oczywiście wątek kryminalny, a nawet szpiegowski i kapitalny happy end. Ja bardzo lubię tę serię, ona jest po prostu sympatyczna, dużo mówiąca o świecie o życiu i dzieciaki ją kochają, a przy tym ma właśnie bardzo, bardzo, bardzo przyjemnych bohaterów, z którymi dzieci po prostu chcą się zaprzyjaźnić. Przy czym książki przemycają tak dużą dawkę wiedzy, że bez problemu można ją, moim zdaniem, polecać nawet piątoklasistom, a przy tym są znakomicie ilustrowane przepiękna kreska i bardzo, bardzo interesujące, więc to jest seria, która też totalnie zdobyła moje serce.
Bardzo lubię też serie, w których detektywami są zwierzęta i o jednym z takich detektywów już państwu mówiłam. Jest nim Detektyw Wróbel, ale jest też kot detektyw. Koy Faraona Ra, jego przyjaciel żuk gnojowy, co też jest dość śmieszne oraz ich koleżanka, zupełnie nie arystokratyczna tylko zupełnie zwyczajna kotka Miu, którzy rozwiązują zagadki w starożytnym Egipcie.
To jest seria “Ra Wszechmocny”. Te książki, na razie są 3 tomy, te książki bardzo podobają się dzieciom, bo jest tam znakomita czcionka, duża, przejrzysta, świetne światło na stronie, wartka akcja, bardzo dobra zagadka – interesująca i sympatyczna, no i ogromna dawka humoru. Świetny komizm zarówno sytuacyjny, jak i językowy, moim zdaniem po prostu genialne. Ma ona też ten atut, że jest dość gruba, to nie jest cienka książka, ale ma duże litery, więc dzieciaki mogą odnieść, mieć takie poczucie, ogromnego sukcesu, że przeczytały grubą książkę.
Ją się po prostu łatwo czyta pod każdym względem, zarówno zarówno treściowym, jak i po prostu dobrym wizualnie, przyjaznym dla oka. Bardzo podobne atuty ma książka z serii “Przygodowcy”. Pierwszy tom to “Przeklęty zamek” i jest to historia trojga przyjaciół – Lary i Rufusa, którzy są kuzynami i ich kolegi, którzy rozwiązują rozmaite zagadki kryminalne. Na razie mamy chyba 3 tomy.
I to jest tak – samo duża czcionka, wartka akcja, świetne światło na stronie, a po przeczytaniu ogromne poczucie sukcesu, że połknąłem / pochłonąłem / zapoznałem się z taką grubą, wartościową książką dla starszej młodzieży. Chociaż tak, jak mówię, to spokojnie można polecać także młodszym uczniom. Na sam koniec chciałabym zarekomendować Państwu dwie książki, takie zupełnie inne niż te, o których do tej pory mówiliśmy.
Pierwsza to jest książka “Na tropie podejrzanych myśli” jest to opowiadanie o dwójce detektywów, którzy pomagają śledzić i rozbrajać trudne myśli.
Na przykład – lękowe, krytyczne, niepomocne, brak poczucia własnej wartości, zamartwianie się. Ta książka jest jakby skonstruowana w taki sposób, że opowiada o młodszych dzieciach, tak na poziomie czwartej, piątej klasy, ale moim zdaniem ona jest do wykorzystania do pracy z absolutnie każdym dzieckiem. Bo ta książka oprócz tych krótkich historyjek, zawiera też 60 ćwiczeń w obszarach właśnie tych, o których mówiliśmy – niepomocnych myśli, niepomocnych twierdzeń i te ćwiczenia są zbudowane w duchu terapii ACT i poznawczo-behawioralnej i to jest absolutnie książka warta wykorzystania na każdym poziomie edukacyjnym. Te krótkie historyjki mogą się młodszym dzieciom wydawać takie nobilitujące, bo dla trochę starszych. Dla tych starszych uczniów być może trochę trzeba podkręcić,podnieść wiek naszych głównych bohaterów, powiedzieć, że oni są w starszej klasie ale to jest zdecydowanie książka, którą warto wykorzystywać na zajęciach, nie tylko jakiś rewalidacyjnych czy terapeutycznych, ale także w klasie, na zajęciach wychowawczych. A inną książką którą chciałam Państwu, już na sam koniec, polecić w dzisiejszej audycji to jest książka “Zagadki detektywistyczne dookoła świata”. To jest taka książka-zabawka! Tam mamy 25 rozmaitych logicznych zagadek. które trenują obszary i różne kompetencje.
Trenują logiczne myślenie, kojarzenie faktów, umiejętności i kompetencje matematyczne.
Jest to książka, którą można dziecku podsunąć, żeby się świetnie bawiło bez komputera. Bo w tej książce ono samo jest detektywem, rozwiązuje zagadki, a czy jego domniemanie bądź jej domniemanie jest słuszne może sprawdzić zakładając specjalne okulary i sprawdzając w wyznaczonym polu. Moim zdaniem ta książka to jest po prostu sztos! Genialna w każdej bibliotece! Genialna w każdym domu, w świetlicy, która jestem przekonana, że zapewni rozrywkę wielu uczniom na wiele godzin. Więc bardzo serdecznie polecam, rekomenduję, myślę, że będziecie Państwo zachwyceni. Mam nadzieję, że dzisiejszą audycją przekonałam Państwa, że książki kryminalne są znakomitą zachętą do czytania i są naprawdę potrzebne naszym dzieciom, także tym młodszym. Jestem pewna, że dobrze dobrana książka kryminalna może pozyskać nam czytelnika, który potem będzie sięgał także po inną literaturę.
A co podsuwać starszym miłośnikom kryminału, takim od klasy czwartej?
Chętnie opowiem w następnym odcinku! Do usłyszenia.
