Zapraszamy do wysłuchania podcastu Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie.
Witajcie Kochani w podcaście „Klucze do szczęścia książki, które zmieniają życie”.
W tym odcinku zapraszam do książki pod tytułem „Duma i uprzedzenie” autorstwa Jane Austen.
Ona i on. On i ona. To nie jest prosta powieść miłosna, to nie jest banalny romans. Książka z 1813 roku może wydawać się nieaktualna i nieprzystająca do współczesnego świata. Faktem jest to, że jest to portret angielskiego społeczeństwa przełomu XVIII i XIX wieku, zwłaszcza życia klasy wyższej i średniej szlachty. Jednak w warstwie tego, jak ukształtowani są bohaterowie, jak opisane relacje między nimi, jak poprowadzona jest fabuła, kryje się niezwykła ponadczasowość. Nie bez przyczyny książka ta cieszy się nieustającą popularnością, wciąż uczy i inspiruje.
Najpierw kilka słów o autorce, która, jak na historię swojego życia, podjęła się dużego wyzwania.
Jane Austen żyła w latach 1775-1817. Była wybitną angielską pisarką uznawaną za jedną z najważniejszych postaci w historii literatury brytyjskiej. Pisarka pochodziła z rodziny pastora, była siódmym z ośmiorga dzieci, Georga i Cassandry Austen. Wychowała się w wiejskim otoczeniu hrabstwa Hampshire. Jej formalna edukacja była krótka, ale dzięki dostępowi do bogatej domowej biblioteki i wsparciu ze strony rodziny, miała możliwość rozwijać swoje zainteresowania literackie. Co ciekawe w jej czasach nie było oczywiste, że kobieta może zajmować się pisaniem, ale w rodzinie Austenów panowała otwarte atmosfera, która sprzyjała jej pasji. Jane Austen całe życie spędziła na angielskiej prowincji, wiodąc stosunkowo spokojne i odosobnione życie. Nigdy nie wyszła za mąż i zmarła bezdzietnie w wieku 41 lat. To właśnie to odosobnione życie, pełne obserwacji i interakcji w małych społecznościach, stało się natchnieniem i tłem dla jej powieści.
Oprócz „Rozważnej i romantycznej” czy „Emmy” jest autorką właśnie „Dumy i uprzedzenia”. Już samo brzmienie tytułu powoduje lekki dreszcz emocji, czyż nie? Główni bohaterowie tej historii to Elizabeth Bennett i Fitzwilliam Darcy.
Ona – inteligentna, bystra, niezależna i pełna humoru. W miarę rozwoju akcji przychodzi swoistą transformację, ucząc się przezwyciężać swoje uprzedzenia.
On – bogaty arystokrata, początkowo postrzegany jako dumny, arogancki i wyniosły. Pod wpływem Elizabeth i własnych doświadczeń uczy się pokory i otwartości, stając się lojalnym i troskliwym mężczyzną. Cała opowieść toczy się wokół tematu miłości i małżeństwa. Powieść bada różne rodzaje małżeństw, te z rozsądku, te z namiętności oraz te oparte na prawdziwym uczuciu, zrozumieniu i wzajemnym szacunku.
Jane Austen podkreśla, że prawdziwe szczęście w małżeństwie jest możliwe tylko gdy partnerzy przezwyciężą swoje wady i poznają się nawzajem. Tytułowe cechy, duma i uprzedzenie są kluczowe dla rozwoju fabuły. Duma Darcy’ego wynikająca z jego pozycji społecznej i majątku oraz uprzedzenie Elizabeth oparte na jej początkowej wyniosłości i nieprawdziwych informacjach, stanowią główne przeszkody w ich relacji.
Powieść pokazuje, jak te wady mogą zniekształcać percepcję i prowadzić do błędnych ocen. Zarówno Elizabeth, jak i Darcy przechodzą znaczną przemianę charakteru, ucząc się na swoich błędach i pokonując własne słabości. Powieść ukazuje także ograniczone możliwości kobiet w XIX wieku, dla których małżeństwo było często jedyną drogą do stabilności finansowej i społecznej. Elizabeth Bennett jest jednak postacią, która ceni swoją niezależność i odrzuca małżeństwa bez miłości.
„Duma i uprzedzenie” od momentu publikacji zdobyła ogromną popularność i do dziś pozostaje jedną z najbardziej ukochanych opowieści wszechczasów. Jest ceniona za mistrzowskie pióro Jane Austen: jej precyzyjny język, ironia i humor sprawiają, że powieść jest zarówno zabawna, jak i skłaniająca do refleksji. Ponadczasowe tematy: mimo osadzenia w konkretnej epoce powieść porusza uniwersalne kwestie miłości, uprzedzeń, rozwoju osobistego i wpływu społeczeństwa na jednostkę, co sprawia, że jest aktualna również dzisiaj. Ikoniczne postacie: Elizabeth Bennett i Pan Darcy, stali się archetypami literackich bohaterów, inspirujący niezliczone adaptacje i dzieła.
Wbrew powszechnej opinii ta książka to nie tylko powieść dla kobiet. Każdy, kto szuka głębokiej refleksji na temat relacji międzyludzkich, znajdzie tu coś dla siebie, coś inspirującego, coś rozwijającego wrażliwość na drugą osobę i na siebie samego. Myślę, że dla niejednej osoby ta książka może okazać się ważną życiową lekturą.
Pokazuje ona, jak człowiek dzięki relacji może się zmieniać i rozwijać, co przynosi nadzieję, rodzi wiarę, zaprasza do prawdziwej miłości.
Dobrego czasu z książką i do usłyszenia!
