Zapraszamy do wysłuchania Podcastu Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej imienia Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie.
Dzień dobry wita się z państwem “Agnieszka w Krainie Opowieści” serdecznie zapraszam na drugą część opowieści o książkach kryminalnych dla trochę starszej młodzieży
dla uczniów od czwartej klasy. W pierwszej części “opowieści o detektywach” mówiłam państwu o tym, dlaczego warto podsuwać dzieciom książki detektywistyczne, książki kryminalne, jakie to ma zalety oraz wymieniałam tytuły skierowane dla dzieci młodszych.
Dzisiaj chciałabym powiedzieć państwu o książkach, które można wypożyczać, udostępniać, podsuwać naszym dzieciom, naszym czytelnikom od klasy czwartej.
Jedną z takich serii, które lubię najbardziej, które są detektywistyczne, mówią o detektywach amatorach.
Detektywami są Lena i Kacper, dwoje młodych nastolatków, młodszych nastolatków, którzy razem ze swoimi dziadkami – dziadkiem Kacpra, właściwie i babcią Leny, podróżują po Polsce w poszukiwaniu rozmaitych zagadek. Cała ta urocza seria nosi tytuł “Wakacje z Koszmarkiem” i do tej pory wyszły 2 tomy. Mam nadzieję, że będzie ich znacznie więcej, bo czyta się te książki wspaniale.
Pierwszy tom to “Gniazdo wampirów”, a drugi “Potwory z Diablaka” i żaden z tych tomów nie ma związku z magią, więc proszę się nie obawiać. Zagadka w każdym z nich jest dość skomplikowana, ale bardzo logiczna, zabawna i taka, która pobudza wyobraźnię, ale obie mają wartość, obie książki mają też wartość dodaną. W pierwszym tomie “Gniazdo wampirów” dowiemy się sporo o fizyce, a w drugim tomie, który moim zdaniem jest rewelacyjny, nasi młodzi czytelnicy poznają sposoby na radzenie sobie z nieprzyjemnymi komentarzami, ze złymi słowami i na budowanie adekwatnej samooceny.
Książki, oprócz tego, że są świetnymi powieściami przygodowymi i zawierają właśnie motyw tajemnicy, i zagadki to też wnoszą w życie naszych młodych czytelników, coś naprawdę wartościowego przy tym, wartka akcja powoduje, że czyta się je po prostu błyskawicznie z ogromnym zaangażowaniem i wypiekami na twarzy.
Kolejną serią, która jest komiksowa, którą można podsuwać naszym uczniom, naszym czytelnikom, naszym, dzieciom już od czwartej klasy to “Sprawy kryminalne. Filipin Lomar”. Jest to komiks wydany przez Egmont, a właściwie seria komiksów, w których trzynastolatka rozwiązuje zagadki dotyczące mniej lub bardziej ważnych spraw z jej otoczenia. Ona chciałaby zostać detektywką i te zagadki, które rozwiązuje niekiedy bardzo poważne, są wprawką do tego. Jest to też dwojako zachęcająca pozycja, ponieważ nie tylko jest to książka detektywistyczna, nie tylko jest to powieść detektywistyczna i świetnie zbudowana, ale to też jest opowieść graficzna. To jest komiks, który po prostu bardzo wciąga, więc może to być świetną zachętą dla wszystkich tych, którzy jeszcze szukają swojej książki, którzy jeszcze nie odnaleźli tego, co kochają czytać.
Kolejną serią, którą bardzo polecam, a szczególnie polecam pierwszy tom, który przez jakąś chwilę był nawet w lekturze szkolnej to jest seria “Detektywi Na Kółkach”, a zwłaszcza pierwszy tom “Skrzynia Władcy Piorunów”. Moim zdaniem jest to absolutnie najlepsza część. Dwie następne są ok, ale “Skrzynia Władcy Piorunów” jest znakomita. To jest zagadka kryminalna, zagadka detektywistyczna z sylwetką Nicoli Tesli w tle. To jest niesamowita postać i zastosowane tam inwersja czasowa, która pozwala nam poznać tego człowieka w sposób niesamowity i zachęcający, pokazuje dzieciom, że życie, także tych wielkich naukowców, bardzo często przypominało życie prawdziwego bohatera z książek przygodowych. Poza tym wspaniali są też nasi detektywi na kółkach, nasi bohaterowie współcześni, czyli Julka, Tom i biszkoptowy labrador Spike, którzy są bardzo wyjątkowi.
Julia jeździ na wózku, ale nie pozwala, żeby to ją zatrzymało w jakimkolwiek momencie. Tom ma zdolność syntezji, fajne słowo, ciekawa rzecz, warto, żeby dzieciaki się dowiedziały. No a Spike jest po prostu wyjątkowym, fenomenalnym psem. I zagadki, które rozwiązują, właśnie w “Skrzyni Władcy Piorunów”, zagadkę Nicole Tesli, w “Tajemnicy przeklętej harfy” zagadkę osadzoną w starożytnym Egipcie, w “Gwieździe Blachonosego” także zagadkę, zdaje się, że z szesnastego wieku zagadkę astronoma, który wówczas uchodził za gwiazdę rocka, niemalże, bo utrzymał chociażby w swoim obserwatorium łosia. Te wszystkie zagadki oparte są na faktach historycznych i nasi młodzi bohaterowie je rozwiązują, a nasi czytelnicy przy okazji nie tylko przeżywają fantastyczną przygodę, która jest ich udziałem, tak jak udziałem Toma, Julii i Spajka, ale też dowiadują się bardzo wiele o historii. I o ciekawych postaciach z różnych okresów historycznych. Bardzo polecam.
Mam nadzieję, że to, że była to lektura w jakiś sposób nie wpłynęło na to, że dzieciom się przestała podobać ta książka, bo moim zdaniem jest genialna. Zwłaszcza tom pierwszy.
Serią detektywistyczną, którą ja po prostu kocham jest seria “Roryk Nieśmiał. Nieśmiały Detektyw”. Jest to seria, która zasadza się na kontraście bardzo nieśmiałego dwudziestokilkuletniego detektywa, który jest do tego stopnia nieśmiały, że nawet nie umie zadać podejrzanym pytania, ponieważ uważa, że to jest po prostu mocno nietaktowne i jego asystentki nastoletniej bardzo wygadanej Matyldy, którzy rozwiązują wspólnie sprawy kryminalne. Do tej pory wyszły 3 tomy, ale wiem, że są w przygotowaniu kolejne. Ja uwielbiam po prostu ten duet detektywistyczny i trzymam bardzo kciuki za dalsze części. To jest urocza historia!
W tej historii warto jednak dodać taki wątek od siebie, dodać taki komentarz od nas, dorosłych, bo to jest historia na takim poziomie ciepła, słodyczy i życzliwości, jak książki z “Jeżycjady”, z serii “Jeżycjada”, zapewne państwo kojarzą i te książki potrzebują już teraz trochę naszego komentarza. One były pisane w innych czasach, kiedy być może nie było tyle zagrożeń. I na przykład w “Opium w rosole”, nasza główna bohaterka chodziła po domach i wpraszała się na obiadki. Teraz nie wyobrażamy sobie takiej sytuacji i pewnie mówimy o tym dzieciom, kiedy czytają “Opium w rosole” i tak samo jest w tej serii “Roryk Nieśmiał”. Mamy tu przyjaźń nastoletniej dziewczyny i dorosłego mężczyzny. I musimy wytłumaczyć dzieciom, że oprócz tego, że jest to celowy zabieg literacki, to nie jest on może najbezpieczniejszy, a z całą pewnością nie wolno takiej znajomości ukrywać przed swoimi rodzicami i że taka historia, która się tutaj wydarzyła, jest historią fikcyjną. Tak, jak Roryk Nieśmiał, dysponuje talentami, których którymi nie dysponują normalnie ludzie.
A jakimi? – to musicie państwo przeczytać. Więc to jest znakomita seria niosąca oprócz tego waloru edukacyjnego to jest wspaniała seria, oprócz niosąca za sobą, oprócz waloru rozrywkowego, też taki walor kojący. Ona jest bardzo życzliwa, potrafi poprawić nastrój i naprawdę daje dużą satysfakcję z lektury, ale konieczny jest taki drobny komentarz ze strony dorosłych.
Inną serią, innymi bohaterami, których po prostu uwielbiam, są Art i Camilla, bohaterowie książek o tytułach “Przekręt na Van Gogha”, “Skok na Rembrandta” i “Wyścig po koronę” i są to książki, w których zagadki detektywistyczne, zagadki kryminalne przeplatają się ze sporą dawką wiedzy na temat sztuki. W tej, w tych książkach – “W przekręcie na Van Gogha” i w kontynuacji mamy znakomitą intrygę. Mamy też możliwość Poznania wielu interesujących obiektów zabytkowych oraz faktów z historii sztuki i jest to znakomita powieść dla starszej młodzieży. Takim dodatkową myślę, że dodatkowym atutem są kody QR, które są ukryte w książce, dzięki którym możemy zobaczyć miejsca i obiekty, o których mówi akcja powieści.
Myślę, że nie muszę państwu przedstawiać kolejne detektywki. Jest to Enola Holmes, czyli młodsza, najmłodsza właściwie, siostra Sherlocka Holmesa, którą poznaliśmy najpierw dzięki powieściom, a potem komiksom, właściwie powieściom graficznym, oraz 2 filmom, które teraz są dostępne na platformie Netflix. I to jest wspaniała bohaterka, ja ją bardzo lubię. Bardzo charyzmatyczna, która pomimo różnych niesprzyjających okoliczności daje sobie radę i rozwiązuje różne zagadki kryminalne.
To też może być świetne przyczynek do tego, żeby dzieci sięgnęły po książkę, jeżeli najpierw zaczną od filmu, potem może zechcą sięgnąć po książkę, bądź mogą też zacząć od komiksu, a potem chcieć poznać więcej szczegółów i sięgnąć po prostu po powieści. Moim zdaniem to jest świetna lektura zwłaszcza dla dziewczyn, chociaż nie tylko.
Wiem, że chłopaki też się pasjonują, bo ta bohaterka jest naprawdę bardzo dzielna, a intryga nie jest intrygą, która jest banalna. Tam się dużo dzieje, w powieściach też jest dość dużo takich mocnych scen i mocnych akcji.
Jeżeli jesteśmy już przy Arturze Conan Doylu to ostatnio na rynku księgarskim pojawiła się niezwykła seria. No właśnie nazywa się “Niezwykłe opowieści z Baskerville, która czyni głównym bohaterem młodego Artura Conan Doyle’a. Oczywiście większość tej powieści jest fikcyjna, tam są tylko niektóre szczegóły zawarte z życia
dokładnie Artura Conan Doyle’a na przykład to, że miał bardzo ciężkie dzieciństwo i poznajemy w tej książce fikcyjne przygody Conan Doyle’a, ale te przemycone, drobne, autobiograficzne szczegóły pozwalają nam trochę zajrzeć za kulisy jego dzieł i zorientować się, dlaczego dr Watson, Irena Adler, Sherlock Holmes i inne postacie były takie, a nie inne. W tej powieści, w tej serii, na razie jest tylko jedna powieść, ale mam nadzieję, że będzie ich więcej, takie mam domniemanie, jest też poruszone bardzo wiele różnych, ważnych tematów.
Na przykład poruszony jest tam temat biedy, alkoholizmu i depresji rodzica, przyjaźni, tego jak zawierać przyjaźnie i jak je budować, miłości do swojego rodzeństwa. Bardzo ciekawe wątki, bardzo ciekawe postacie, fantastycznie, bardzo dobrze zbudowane. Ja z niecierpliwością czekam na ciąg dalszy i jestem zachwycona, że możemy przeczytać tę serię po polsku. “Niezwykłe Opowieści z Baskerville” osadzone są na początku, akcja osadzona jest na początku dwudziestego wieku.
W latach trzydziestych osadzona jest natomiast seria akcja serii “Zbrodnia Niezbyt Elegancka”.Drugiej znakomitej serii, obok Enoli Holmes takich retro kryminałów, której bohaterkami są uczennice z pensji, czyli szkoły z internetem dla dziewczyn, a akcja osadzona jest w latach trzydziestych. One rozwiązują naprawdę poważne zagadki kryminalne, dlatego wydaje mi się, że jest to seria dla starszej młodzieży, dla takiej pod koniec może szkoły podstawowej będzie w porządku.
W “Zbrodni Niezbyt Eleganckiej” i w “Enoli Holmes”, ale także w “Niezwykłych Opowieściach z Baskerville” mamy taki klimat kryminałów Agaty Christie. Bardzo cosy, takich bardzo przyjaznych, bardzo otulających i ogromnie się cieszę, że dzięki wspaniałym kampaniom na social mediach skierowanym także do młodzieży Agata christie znów wraca do łask. Królowa suspensu, królowa kryminału znowu jest czytana przez młodzież i to jest coś wspaniałego! Bo muszę państwu zdradzić, że to jest moja ulubiona autorka kryminałów i zawsze jak mam zły nastrój, to sięgam po jej książki i bardzo polecałam także moim czytelnikom już w siódmej, ósmej klasie i bardzo wielu z nich naprawdę złapało ten vibe, złapało ten klimat i sięgało po Agatę Christie z ogromną przyjemnością.
Muszę państwu zdradzić, że moją ukochaną książką tejże właśnie autorki jest “Noc w bibliotece” i jest to powieść, którą przeczytałam niewyobrażalną ilość razy.
Dla wszystkich fanów Enoli Holmes, którzy, którym podoba się ten klimat, a są jeszcze za mali na Agatę Christie, albo po prostu tutaj nie znajdują wspólnego języka, nie znajdują przyjemności w czytaniu tych powieści, jest cudowna polska odpowiedź na Enole Holmes.
To jest Zuzia Wróbel, a właściwie “Zuza Wróbel na tropie”. To też jest retro kryminał osadzony w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce, w Warszawie, w której w niesamowity sposób pokazano, jak wówczas funkcjonowało społeczeństwo co było niepokojem, co było obawami, przed czym należało się wystrzegać. No i jest tam świetnie zasygnalizowany temat enigmy i maszyny szyfrującej, ale też całego stowarzyszenia kryptologów. Akcja dzieje się prawie przed samą drugą wojną światową i jest to wspaniale pokazane. Bardzo serdecznie polecam także wszystkim, którzy są miłośnikami Warszawy albo po prostu retro klimatów.
Wspominając o retro kryminałach, nie mogę odmówić sobie powiedzenia państwu o serii “Flavia de Luce”. Jest to seria, która jest określana jako literatura dziecięca i młodzieżowa. W znajdziemy w niej w tej serii 11 tomów, ale moim zdaniem ona jest tak niewyobrażalnie erudycyjna i tak dużo porusza różnych wątków odniesień do Biblii, do dzieł sztuki do filozofii, że ogromną przyjemność będziemy z czytania jej mieli także my dorośli.
Główną bohaterką jest trzynastoletnia dziewczynka. Akcja dzieje się na angielskiej prowincji w latach pięćdziesiątych i jest to niezwykła osoba. Flavia de Luce jest osobą ogromnie interesującą, interesuje się wieloma rzeczami, ale też ma bardzo ciekawą osobowość. Jest też przerażająco wręcz osobą samotną.
Z ogromną przyjemnością czyta się tę powieść i ona jest wymagająca, wbrew wszystkiemu. Myślę, że to jest książka, którą możemy zdecydowanie podsunąć naszym uczniom, którzy interesują się wieloma sprawami, albo mają ambicje do tego, żeby się zainteresować, ale tak jak powiedziałam, z ogromną przyjemnością podejrzewam, że przeczytamy ją także my. Ja miałam w tym wielką frajdę, przy czym mam wrażenie, że z tomu na tom powieść robi się coraz bardziej erudycyjna i coraz bardziej skierowana do nas dorosłych.
Dzisiejsze zestawienie skończę, zakończę dla państwa serią, która właściwie, trylogią, która mam wrażenie, że jest już bardzo szeroko znana.
Ja, kiedy przeczytałam ją kilka lat temu, przeczytałam kilka lat temu pierwszy tom, od razu dostrzegłam niewyobrażalny wręcz potencjał tej książki. I to, jak bardzo ona jest dobra i bardzo się cieszę, że zyskało to też społeczne uznanie. Oczywiście mowa o “Przewodniku po zbrodni dla grzecznej dziewczynki”. Pierwszy tom absolutnie, bezdyskusyjnie, niesamowicie dobry. Nawet brakuje mi epitetów, żeby powiedzieć, jak dobra to jest książka, trzyma w napięciu, jest logiczna intryga, wspaniali główni bohaterowie. Bardzo ważne tematy, między innymi wykorzystanie seksualne, bezkarność oprawców, przemoc, przemoc psychiczna, bezsilność w obliczu złych rzeczy, ostracyzm. Bardzo wiele wątków.
Niezwykła główna bohaterka. Fenomenalnie zbudowana tak jak mówię, intryga i bardzo logiczna. Pierwszy tom to jest po prostu majstersztyk. Został on sfilmowany przez Netflixa i możemy teraz znaleźć na tej platformie kilkuodcinkowy serial, ale on zupełnie nie oddaje tego, jak dobra to jest powieść. Moim zdaniem to zostało po prostu,
zniszczony został potencjał tej książki. Chociaż może to być zachęcające dla młodzieży, bo widząc serial Netflixa być może zechcą sięgnąć po książkę, które tak jak mówię jest po prostu bardzo, bardzo dobra. I jestem przekonana, że i państwom będziecie mieli dużą frajdę z czytania tej książki.
Drugi tom, kontynuacja jest bardzo dobra, także. Już nie tak doskonała jak pierwsza, ale również dobra. Za to trzeci tom jest dla mnie ogromną zagadką co tam się mogło wydarzyć, bo jest zaskakująco zły. Przede wszystkim dlatego, że główna bohaterka straci swoją wewnętrzną spójność i integralność staje się jakąś taką dziwną postacią, której trochę nie rozumiem. Poza tym jest tam duża pochwała tego, żeby wymierzyć sprawiedliwość na własną rękę. Coś, czego by nigdy bohaterka z pierwszego tomu nie zrobiła, więc to jest przedziwne.
Niemniej cały czas jest to dobra stylistycznie i literacko powieść! Warto tylko też dawać ją do przeczytania bardzo świadomym czytelnikom albo po prostu z nimi na ten temat porozmawiać.
Mam nadzieję, że przekonałam państwa, że książki kryminalne można czytać w każdym wieku.
Książki kryminalne, książki detektywistyczne mogą być zachętą do czytania. Mogą nam pomóc zachęcić nasze dzieci do tego, by sięgnęły po literaturę, ale mogą także dla nas być antidotum na kryzysy czytelnicze, które mam nadzieję, że nie będą się państwu zdarzać, ale czasami po prostu tak jest.
Gdyby więc zdarzył wam się czytelniczy zastój, gorąco zachęcam do sięgnięcia po dobrą książkę detektywistyczną. Na przykład jedną z tych, o których dzisiaj opowiedziałam, bo jestem pewna, że dzięki temu znów odzyskacie radość z czytania, czego sobie i państwu życzę.
