MS Batory legendarny polski transatlantyk. Zbudowany we włoskiej stoczni wraz ze swoją jednostką bliźniaczą MS Piłsudskim. W swój dziewiczy rejs wypłynął z Triestu do Gdyni w 1936 roku. Służbę na morzach i oceanach pełnił do roku 1969.
Był olbrzymi i piękny. Miał 160 m długości, 22 m szerokości, siedem pokładów, salę balową, sale dancingowe, czytelnię, trzy bary, kaplicę, basen i salę gimnastyczną z elektrycznym koniem i wielbłądem. Miał pełnić funkcję ambasadora polskiej kultury i sztuki na świecie. Dekoracje statku wykonali najwybitniejsi polscy artyści, którzy zadbali o projekt nie tylko pomieszczeń ale również najmniejszych detali takich jak zastawa stołowa czy karty dań.
Przez 36 lat służby pod polską banderą Batory był świadkiem wielkiej historii, polityki oraz ludzkich radości i dramatów.
Swój najlepszy czas miał podczas międzywojnia, gdy za sterami stał legendarny „Szaman Morski” kapitan Eustazy Borkowski. Postać uwielbiana przez pasażerów, poliglota mówiący kilkunastoma językami i to przeważnie jednocześnie. To jego osoba sprawiała, że rejs z Gdyni do Nowego Yorku, Halifaksu czy Montrealu był niezapomnianą przygodą. Przysłowiowa była jego słabość do pań i wysokoprocentowych napojów. Na Batorym żartowano, że statek zatonie, gdy kapitan Eustazy Borkowski wytrzeźwieje.
W czasie II wojny światowej Batory pływał jako transportowiec wojska. Na Batorym ewakuowano brytyjskie dzieci z Wielkiej Brytanii do Australii. Zyskał przydomek „Lucky Ship”, gdyż nigdy nie został trafiony torpedą.
Podtytuł książki, nieco wprowadza czytelników w błąd, gdyż „Batory” to nie jest zbiór anegdot i ploteczek o skandalach i romansach celebrytów, ale rzetelną biografią statku. Dobrze udokumentowaną i wzbogaconą wieloma zdjęciami.
Na zakończenie lektury „Batorego” zalecam przygotowanie chusteczek, ponieważ scena złomowania statku w dalekim Hongkongu jest przejmująca i z niejednych oczu wyciśnie łzy.
Polecam książkę zainteresowanym morzem i historią. Tym, którzy żałują, że epoka transatlantyków bezpowrotnie minęła.
Katarzyna Majchrzak
Wydział Opracowania Zbiorów Zwartych i Specjalnych.
