Łódzkie wydawnictwo Księży Młyn wydaje ciekawą serię „Sekrety…”. Opublikowano „Sekrety…” wielu miast i regionów (proszę spojrzeć na stronę internetową wydawnictwa). Ja miałam przyjemność przeczytać „Sekrety Ursynowa”.
Już sama okładka przyciąga wzrok. Obrazuje tematy omówione w publikacji. Jest jakby witryną sklepową zapraszającą do środka. To jest zasada tworzenia okładek tej krajoznawczej serii.
Autor zaczyna, oczywiście, od powstawania warszawskiego osiedla, projektowanego przez „młodych gniewnych”, pełnych entuzjazmu architektów pod wodzą Marka Budzyńskiego. Grupa razem pracowała i razem spędzała czas wolny. Prządak pisze o ambitnych założeniach i kłopotach z ich realizacją.
Bardzo interesujące są kolejne rozdziały traktujące o dziewiętnastowiecznej historii Ursynowa. W 1822 roku kupił tu majątek człowiek, który jak żaden Europejczyk bardzo dobrze znał Stany Zjednoczone. Mieszkał tam 10 lat, zjeździł kraj wzdłuż i wszerz, znał osobiście trzech pierwszych prezydentów USA. Kto to był? Autor „Powrotu posła”, Julian Ursyn Niemcewicz! Powiało wielkim światem! Z Zachodu. Ale ze Wschodu też, niestety. 31 sierpnia 1897 roku do Warszawy przybył car Mikołaj II z małżonką. We wrześniu dokonał inspekcji fortu „Służew”.
Tych ciekawych historii dotyczących Ursynowa jest w tej publikacji wiele. Jeśli ktoś chce dowiedzieć się, dlaczego Wojciech Kossak strzelał się z Julianem Fałatem, co „pogromców Enigmy” (Henryka Zygalskiego, Jerzego Różyckiego i Mariana Różyckiego) wiązało z Lasem Kabackim, czy też kto kryje się pod nazwą mister John „Kamikaze” Brown, musi koniecznie sięgnąć do tej książki!
Interesującą treść uzupełnia bogaty materiał ikonograficzny. Możemy zobaczyć, jak wyglądał Tor Wyścigów Konnych, otwarty 3 czerwca 1939 r., pole golfowe w Powsinie, długa kolejka pasażerów czekających na Dworcu Południowym na pociąg do Piaseczna… Osobiście jestem pod wrażeniem fotografii skrzyżowania ul. Puławskiej z ul. Odyńca z 1935 r. Nie wiem, czy ktoś poznałby to miejsce!
Serdecznie zapraszam do lektury, do poznawania starych i nowych (bo takie też tam są!) sekretów Ursynowa, opisywanych ładnym językiem, czasem z nostalgią, czasem z humorem, ale zawsze ciekawie!
przeczytała i poleca
Jolanta Przybylska
Wydział Opracowania Zbiorów Zwartych i Specjalnych
